Page 43 - Tạp chí Chứng khoán

CHÀO XUÂN MỚI 2025

Big Data đã chứng minh vai trò quan trọng trong việc
Nếu Big Data là nền tảng để xử lý và phân tích khối lượng thông tin lớn. Khi ứng dụng
xử lý dữ liệu, thì AI chính là công vào TTCK, Big Data không chỉ hỗ trợ quản lý dữ liệu mà
cụ giúp tự động hóa và nâng cao còn mang đến khả năng dự đoán và cảnh báo sớm.
hiệu quả giám sát. Trí tuệ nhân tạo Một ứng dụng tiêu biểu của Big Data là khả năng phân
không chỉ giúp giảm thiểu sai sót tích giao dịch thời gian thực. Với hàng triệu giao dịch diễn
mà còn tăng khả năng phát hiện ra mỗi ngày, Big Data cho phép UBCKNN nhận diện ngay
những hành vi vi phạm mà con các giao dịch bất thường dựa trên mô hình hành vi. Tại
người khó nhận diện. Mỹ, Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC) sử dụng
hệ thống MIDAS để phân tích hàng tỷ giao dịch mỗi ngày.
MIDAS không chỉ phát hiện giao dịch bất thường mà còn
hỗ trợ điều tra chuyên sâu, giúp xử lý nhanh chóng các
ra nhiều thách thức: vụ gian lận lớn.
Thứ nhất, chi phí đầu tư lớn Ngoài ra, Big Data cũng hỗ trợ dự đoán xu hướng rủi
Việc triển khai các công nghệ hiện đại như Big Data ro. Bằng cách phân tích dữ liệu lịch sử kết hợp với các yếu
và AI đòi hỏi nguồn lực tài chính lớn để xây dựng cơ sở hạ tố kinh tế vĩ mô, hệ thống có thể đưa ra dự báo về những
tầng công nghệ, bảo trì hệ thống và cập nhật phần mềm. biến động tiềm tàng. Ví dụ, nếu một cổ phiếu ghi nhận
Đây là một thách thức lớn đối với Việt Nam, nơi mà ngân khối lượng giao dịch tăng đột biến trong khi thông tin
sách dành cho phát triển công nghệ trong lĩnh vực chứng cơ bản không thay đổi, hệ thống giám sát có thể đưa ra
khoán vẫn còn hạn chế. cảnh báo sớm về nguy cơ thao túng giá. Điều này không
Thứ hai, thiếu hụt nguồn nhân lực chuyên môn cao chỉ giúp UBCKNN nâng cao hiệu quả quản lý mà còn tạo
Một trong những rào cản lớn nhất là sự thiếu hụt đội niềm tin lớn hơn cho các nhà đầu tư trên thị trường.
ngũ nhân lực có trình độ cao trong lĩnh vực công nghệ Nếu Big Data là nền tảng để xử lý dữ liệu, thì AI chính
và tài chính. Để vận hành hiệu quả các hệ thống giám sát là công cụ giúp tự động hóa và nâng cao hiệu quả giám
hiện đại, cần có các chuyên gia am hiểu cả hai lĩnh vực sát. Trí tuệ nhân tạo không chỉ giúp giảm thiểu sai sót mà
này. Việc đào tạo và giữ chân nhân tài trong môi trường còn tăng khả năng phát hiện những hành vi vi phạm mà
cạnh tranh khốc liệt là một thách thức không nhỏ. con người khó nhận diện.
Thứ ba, rủi ro an ninh mạng Một trong những ứng dụng nổi bật của AI là khả
Khi dữ liệu thị trường được số hóa và lưu trữ trên các năng nhận diện các mẫu hành vi phức tạp. AI dựa vào các
hệ thống trực tuyến, nguy cơ bị tấn công mạng hoặc rò rỉ thuật toán học máy (machine learning) để phân tích dữ
thông tin nhạy cảm gia tăng. Sự kiện nền tảng giao dịch liệu giao dịch, từ đó phát hiện các hành vi gian lận được
chứng khoán VNDirect bị tấn công vào ngày 24/03/2024 ngụy trang khéo léo. Tại Singapore, Cơ quan Quản lý Tiền
đã trở thành điểm nóng trên bản đồ của các cuộc tấn tệ (MAS) đã sử dụng AI để giám sát giao dịch xuyên biên
công ransomware quốc tế. Vì vậy, bảo mật thông tin trở giới, mang lại hiệu quả cao trong việc chống rửa tiền và
thành yếu tố sống còn để đảm bảo an toàn cho cả hệ thao túng giá.
thống và niềm tin của nhà đầu tư. AI cũng hỗ trợ tự động hóa quy trình báo cáo. Thay
Tận dụng tối đa các lợi ích đồng thời khắc phục vì phụ thuộc vào đội ngũ phân tích thủ công, các hệ
những thách thức trong ứng dụng công nghệ giám sát thống AI có thể tạo lập các báo cáo chi tiết trong thời
hiệu quả thị trường, cần có những định hướng rõ nét, gian ngắn, giúp tiết kiệm thời gian và nguồn lực cho cơ
cụ thể: quan quản lý.
Hoàn thiện khung pháp lý Tăng cường đào tạo nhân lực
Công nghệ số mang lại nhiều thay đổi cho cách thức Bên cạnh việc xây dựng khung pháp lý phù hợp, ứng
quản lý và giám sát, nhưng cũng đặt ra các thách thức dụng công nghệ vào công tác giám sát thì công tác đào
pháp lý. Để tạo điều kiện thuận lợi cho việc áp dụng công tạo, nâng cao nguồn nhân lực tại UBCKNN cũng cực kỳ
nghệ, cần xây dựng các quy định phù hợp với việc sử quan trọng. Hiện tại, UBCKNN liên tục tổ chức các chương
dụng Công nghệ số trong giám sát, bao gồm bảo mật trình đào tạo tại chỗ, mời chuyên gia trong lĩnh vực công
dữ liệu, quyền riêng tư, và trách nhiệm pháp lý khi xảy nghệ tài chính và giám sát thị trường từ các nước phát
ra lỗi hệ thống. Luật pháp cần theo kịp sự phát triển của triển trên thế giới như Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản… sang
thị trường, đặc biệt liên quan đến giao dịch thuật toán, đào tạo cho cán bộ, công chức về nghiệp vụ giám sát liên
giao dịch xuyên biên giới và thao túng thị trường qua quan đến dữ liệu lớn, giao dịch thuật toán và trí tuệ nhân
công nghệ. Khuyến khích các công ty thử nghiệm các giải tạo song song với các chương trình cử cán bộ sang các cơ
pháp công nghệ mới trong một khung pháp lý linh hoạt quan giám sát tài chính các nước để tham gia đào tạo tập
trước khi triển khai rộng rãi. trung trong khuôn khổ hợp tác quốc tế với Ủy ban Chứng
Đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ hiện đại khoán các nước.

Số 315+316 - Tháng 1+2/2025 39