Page 138 - Kinh tế Việt Nam

CÔNG NGHỆ
STARTUPs

Mặc dù hoạt động thu hút vốn đầu tư chưa thể trở lại mức tăng trưởng bùng nổ
như giai đoạn trước đại dịch Covid-19, song năm 2024 hệ sinh thái khởi nghiệp
Việt Nam không chỉ ghi nhận những kết quả khá tích cực, mà còn thể hiện rõ
sức bền và khả năng thích ứng linh hoạt trước những biến động của nền kinh tế
toàn cầu, cũng như giai đoạn khó khăn được ví như “mùa đông gọi vốn”.
PHƯƠNG HOA

ới hơn 4.000 doanh nghiệp khởi Minh và Hà Nội tiếp tục khẳng định vai trò
nghiệp sáng tạo (startup) đang đầu tàu khi lần lượt giữ các vị trí thứ 111 và
V hoạt động khắp cả nước, hệ sinh 157 trên bảng xếp hạng toàn cầu.
thái khởi nghiệp của Việt Nam năm 2024 Nhận xét về bức tranh chung của hệ
đã có những bước tiến rõ rệt, đánh dấu sinh thái khởi nghiệp Việt Nam, ông Bình
một giai đoạn phát triển mạnh mẽ và đầy Trần, Đồng sáng lập Quỹ đầu tư mạo hiểm
triển vọng. Ascend Vietnam Ventures (AVV), nhấn
Theo Cục Phát triển thị trường và mạnh mặc dù dòng vốn đầu tư vẫn chưa
doanh nghiệp khoa học và công nghệ (Bộ thể quay trở lại mức đỉnh trước đại dịch
Khoa học và Công nghệ), Việt Nam đã thu Covid-19, song hoạt động đầu tư trong hệ
hút 38 thương vụ đầu tư vào các startup với sinh thái khởi nghiệp của Việt Nam vẫn
tổng vốn đạt 372 triệu USD trong ba quý duy trì ổn định, đặc biệt ở các vòng gọi vốn
đầu năm 2024. Dự kiến, tổng vốn đầu tư giai đoạn đầu.
vào hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam Trong đó, những lĩnh vực chủ chốt thúc
năm 2024 có thể tiệm cận mức của năm đẩy sự phát triển của hệ sinh thái khởi
2023, ước đạt khoảng 529 triệu USD. nghiệp Việt Nam trong năm 2024 bao gồm
công nghệ tài chính (fintech), trí tuệ nhân
tạo (AI), công nghệ chuỗi khối (blockchain),
Dấu ấn nổi bật
gaming, công nghệ xanh (green technology)
trong hệ sinh thái khởi nghiệp
và thương mại điện tử (e-commerce). nhân sự lên cao. “Điều này tạo áp lực nhận sự hỗ trợ từ các tổ chức xúc tiến
Nổi bật trong số các thương vụ gọi vốn “Không những thế, hệ sinh thái khởi không nhỏ cho các startup trong việc thu thương mại của Nhà nước.
năm 2024 của các startup tại Việt Nam có nghiệp Việt Nam đang hưởng lợi từ sự hỗ hút và duy trì đội ngũ nhân sự chất lượng Về nguồn vốn, Việt Nam cần xây dựng
thể kể đến như METUB nhận khoản đầu trợ tích cực của Chính phủ, sự gia tăng cao, đặc biệt là các kỹ sư giỏi, nhà quản lý cơ chế ưu đãi về thuế, tháo gỡ vướng mắc
tư 15,5 triệu USD từ Quỹ North Haven Thai nhanh chóng của xã hội và danh tiếng ngày sản phẩm xuất sắc và lãnh đạo cấp cao”, thủ tục, xây dựng khung thể chế thí điểm
Private Equity; Dat Bike huy động 4 triệu càng vững chắc của Việt Nam như một ông Bình Trần giải thích. sandbox phù hợp để thu hút nguồn vốn đầu
USD từ InfraCo Asia; Coolmate gọi vốn trung tâm đổi mới sáng tạo với chi phí cạnh Bên cạnh những rào cản chung, ông tư khởi nghiệp từ cả trong và ngoài nước.
thành công 6 triệu USD dưới sự dẫn dắt của tranh”, ông Bình Trần nhận xét. Đoàn Hải Nam, Giám đốc chương trình Tuy nhiên, vai trò của Nhà nước thôi là
Quỹ Vertex Ventures SEA & India... tăng tốc khởi nghiệp ThinkZone chưa đủ, mà chính các nhà sáng lập và lãnh
Đáng chú ý, trong số hơn 4.000 doanh Accelerator thuộc Quỹ đầu tư mạo hiểm đạo startup tại Việt Nam cần có chiến lược
Tiềm năng lớn
nghiệp khởi nghiệp sáng tạo đang hoạt ThinkZone Ventures, bổ sung thêm một số rõ ràng cho mình. Về vấn đề này, ông
động trên khắp cả nước, Việt Nam hiện có nhưng thách thức không hề nhỏ thách thức với các startup, đó chính là việc Justin Nguyễn, Giám đốc điều hành Quỹ
2 kỳ lân khởi nghiệp, 11 doanh nghiệp được Mặc dù hệ sinh thái khởi nghiệp Việt quản trị dòng tiền hiệu quả của startup, đầu tư mạo hiểm Monk’s Hill Ventures,
định giá trên 100 triệu USD và một mạng Nam đang phát triển sôi động và đầy tiềm bao gồm tăng trưởng doanh thu và tối ưu cho rằng các nhà sáng lập cần có cái nhìn
lưới hỗ trợ mạnh mẽ bao gồm hơn 1.400 tổ năng, các chuyên gia đều chung nhận định chi phí, đặc biệt trong giai đoạn thị trường thực tế và rõ ràng về quy mô thị trường
chức hỗ trợ khởi nghiệp, 202 khu làm việc rằng như nhiều thị trường mới nổi khác, gọi vốn gặp nhiều khó khăn. mục tiêu và việc phân biệt giữa xây dựng
chung và 208 quỹ đầu tư. Hệ sinh thái khởi bức tranh khởi nghiệp tại Việt Nam vẫn đối Với các quỹ đầu tư, việc đánh giá tiềm một doanh nghiệp thành công và một
nghiệp của Việt Nam còn được củng cố bởi mặt với những rào cản đáng kể mà các nhà năng của các công nghệ mới là một thách doanh nghiệp có tiềm năng thu hút đầu tư
35 tổ chức thúc đẩy kinh doanh, 79 cơ sở sáng lập và nhà đầu tư cần vượt qua trong thức quan trọng, bởi điều này ảnh hưởng mạo hiểm là điều cốt lõi.
ươm tạo khởi nghiệp và khoảng 170 trường hành trình khởi nghiệp của mình. trực tiếp đến chiến lược đầu tư. “Trong bối Về tiềm năng trong năm 2025, các
đại học, cao đẳng tích cực tham gia vào Thứ nhất, khó khăn trong việc gọi vốn cảnh dòng vốn khó khăn, các quỹ đầu tư chuyên gia cho rằng các lĩnh vực như công
hoạt động khởi nghiệp sáng tạo và 20 trung sau giai đoạn hạt giống là một thách thức cần tích cực hỗ trợ startup trong việc xác nghệ tài chính, công nghệ giáo dục, và
tâm khởi nghiệp sáng tạo cấp địa phương lớn, vì phần lớn các startup vẫn gặp nhiều định mô hình kinh doanh hiệu quả, tối ưu thương mại điện tử có khả năng chứng
và quốc gia. trở ngại khi tiến tới vòng Series A và các vòng chi phí và kêu gọi thêm nguồn vốn để đảm kiến nhiều thương vụ đầu tư ở giai đoạn
Bên cạnh những con số ấn tượng về vốn gọi vốn tiếp theo. “Thực tế này không chỉ bảo sự phát triển bền vững”, ông Nam Series A và B, với quy mô hàng chục triệu
về hoạt động đầu tư, hệ sinh thái khởi phản ánh tình hình ảm đạm của thị trường nhận định. USD. Đồng thời, các lĩnh vực công nghệ
nghiệp Việt Nam năm 2024 cũng ghi nhận đầu tư mạo hiểm toàn cầu, mà còn cho thấy mới nổi như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu
sự cải thiện đáng kể trên bảng xếp hạng mức độ hiểu biết chưa sâu sắc của các nhà lớn (big data), bán dẫn, chuyển đổi xanh,
Yếu tố then chốt cần đẩy mạnh
toàn cầu. Cụ thể, trong bảng xếp hạng chỉ đầu tư quốc tế đối với hệ sinh thái khởi đặc biệt là lĩnh vực mới là công nghệ nông
số hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu năm nghiệp Việt Nam”, ông Bình Trần cho hay. trong thời gian tới thôn (rural tech) dự kiến sẽ thu hút thêm
2024 do StartupBlink công bố, Việt Nam Thứ hai, rào cản pháp lý tiếp tục là một Để hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam nhiều startup giai đoạn tiền hạt giống (pre-
đã tăng hai bậc từ vị trí thứ 58 lên vị trí thứ điểm nghẽn lớn đối với các startup hoạt trở thành trung tâm hàng đầu tại khu vực seed) và giai đoạn hạt giống (seed), với các
56. Xét trong khu vực Đông Nam Á, Việt động trong những lĩnh vực mới nổi như Đông Nam Á, ông Nam đề xuất một số vòng gọi vốn quy mô nhỏ nhằm thử
Nam tiếp tục giữ vững vị trí thứ 5, khẳng công nghệ tài chính, công nghệ chuỗi khối giải pháp quan trọng, như cần thúc đẩy nghiệm công nghệ và thị trường.
định vai trò là một trong những trung tâm hay công nghệ sức khỏe (healthtech). Việc chuyển giao và nâng cao năng lực công “Chúng tôi tin rằng sẽ có một làn sóng
khởi nghiệp năng động của khu vực. thiếu khung pháp lý rõ ràng và ổn định nghệ, tạo điều kiện cho các startup phát startup trong lĩnh vực công nghệ nông
Năm 2024 cũng là năm đánh dấu bước khiến nhiều nhà đầu tư e ngại khi ra quyết triển sản phẩm công nghệ cao và vươn tới thôn xuất hiện tại Việt Nam trong thời gian
tiến đáng kể của hệ sinh thái khởi nghiệp định, đồng thời làm chậm tốc độ phát triển các phân khúc giá trị cao trong chuỗi cung tới. Ngoài các đô thị lớn, khu vực nông
Việt Nam trên bản đồ khởi nghiệp toàn cầu của các doanh nghiệp khởi nghiệp. ứng toàn cầu. thôn của Việt Nam ẩn chứa rất nhiều tiềm
với nhiều tín hiệu tích cực từ các thành phố Thứ ba, cuộc chiến về nhân tài đang trở Về kênh phân phối, Việt Nam cần đẩy năng phát triển và sẽ có nhiều startup tỷ đô
lớn. Đáng chú ý, TP.Đà Nẵng lần đầu tiên nên ngày càng gay gắt. Việt Nam sở hữu mạnh hợp tác với các tổ chức hỗ trợ khởi trong tương lai, có thể chính là các doanh
lọt vào top 1.000 thành phố có chỉ số hệ nguồn nhân lực trẻ trung, năng động và tài nghiệp quốc tế, giúp các startup mở rộng nghiệp giải quyết những nhu cầu chưa
sinh thái khởi nghiệp cao nhất thế giới, xếp năng, nhưng sự cạnh tranh khốc liệt từ các thị trường. Điều này có thể đạt được qua được đáp ứng tại đây”, ông Justin Nguyễn
ở vị trí thứ 896. Cùng với đó, TP.Hồ Chí tập đoàn công nghệ toàn cầu đã đẩy chi phí việc gọi vốn từ các quỹ đầu tư quốc tế và nhấn mạnh.<

KINH TẾ VIỆT NAM | Số 4+5 | Ngày 27/1 - 9/2/2025 www.vneconomy.vn
138